Đình Hoành Sơn

Đình Hoành Sơn thuộc xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn được xây dựng và hoàn thành năm 1763, thờ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang - con trai thứ 8 của vua Lý Thái Tổ. Ông là vị Tri châu đầu tiên của Nghệ An, người có công rất lớn đối với sự phát triển kinh tế, xã hội của xứ Nghệ nói chung và Nam Đàn nói riêng. Dấu ấn sự nghiệp của ông còn được thể hiện rõ qua việc khai hoang, mở đất, lập làng, xây dựng các công trình giao thông, thủy lợi trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Đình Hoành Sơn nổi danh bởi có nhiều chạm khắc trang trí trên gỗ độc đáo.
Đình có kết cấu kiến trúc hình chữ “Đinh”, bao gồm các hạng mục: sân, đại đình và hậu cung. Đại đình được dựng bằng gỗ lim, gồm 8 vì, 7 gian (trong đó có 2 gian hồi văn). Kết cấu vì kèo theo kiểu “các thanh gỗ ngắn chồng lên nhau”. Hệ thống cột gồm: 32 cột gỗ lim tròn, trong đó có: 12 cột cái cao 5m, đường kính 45cm; 20 cột quân cao 4m, đường kính 42cm. Hệ thống đường hoành, xà gồm: 26 đường hoành rải đều trên 2 mái; 42 đường xà và 8 đường hạ… Kết cấu của đình đặc biệt vững chắc, có khả năng chống được bão lụt lớn.
Nội thất đình được bố trí nhiều bức chạm khắc nghệ thuật tinh xảo, kết hợp giữa chạm lộng và bong kênh, rất phong phú về các điển tích và cảnh sinh hoạt đời sống dân gian. Xà nách hai bên cửa chính có chạm 2 câu chữ Hán nằm trang trọng trên hình tượng con dơi, lá đề, mỗi câu 5 chữ: bên tả là “phú, quý, thọ, khang, ninh”; bên hữu là “lễ, nghĩa, liêm, sỉ” với ý nghĩa làng Hoành Sơn với 5 phường, 4 giáp đều giữ được phong hóa, đạo lý tốt đẹp, với sự giàu có, sang trọng, tuổi thọ, thong thả, yên ổn. Các phù điêu chạm khắc lưỡng long triều nguyệt, cá hóa rồng, rồng mẹ rồng con quấn quýt. Các kẻ, nghé, đấu, cốn, bẩy đều chạm khắc đề tài “tứ linh” (long, ly, quy, phượng) – mỗi linh vật một tư thế, một nét mặt (hỷ, nộ, ái, ố) khác nhau. Các ván lá gió thường chạm đề tài điển tích, như: Thành Thang đón Y Doãn, Hán sứ mời tứ hạc… Rất nhiều mảnh chạm hoạt cảnh dân gian như: vinh quy, yết bảng, đấu võ, đua thuyền… Phía trên đường hoành đỡ lấy mái hồi bên phải còn trang trí những hoạt cảnh về nông dân, ngư dân (ngư tiều canh mục), như: nhổ mạ, đi cấy, gánh mạ, cày, bừa, bắt cá, cất vó, người gánh hàng đi chợ, trẻ chăn trâu ngồi chơi… thể hiện quan điểm triết lý nhân sinh thấm đẫm tinh thần nhân văn của dân tộc và phản ánh trình độ chạm khắc đã đạt đến trình độ bậc thầy. Hậu cung gồm 1 gian, là nơi bài trí thờ phụng.
Hàng năm, tại đình, nhân dân làng Hoành Sơn tổ chức lễ hội Kì phúc vào tháng 6 âm lịch. Đây là một lễ hội dân gian có tính tổ chức cao, quy mô lớn và mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc ở địa phương. Đình Hoành Sơn là di tích kiến trúc nghệ thuật đầu tiên của tỉnh Nghệ An được công nhận Di tích Quốc gia đặc biệt vào ngày 25/12/2017.
 

Loại hình

  • Di tích kiến trúc - nghệ thuật

Liên hệ

  • xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An

Viết đánh giá

Dịch vụ

Sự hài lòng

Độ hấp dẫn

Bản đồ

IZOMI